خاتونی93، رقم جدید خربزه برای کشت در مناطق گرم و معتدل

نوع مقاله : ترویجی

نویسندگان

1 بخش تحقیقات اصلاح و تهیه نهال و بذر، مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی استان خراسان جنوبی، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، مشهد، ایران

2 مؤسسه تحقیقات ثبت و گواهی بذر و نهال، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، کرج، ایران

3 پژوهشکده سبزی و صیفی، مؤسسه تحقیقات باغبانی، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، کرج، ایران

4 مدیریت ترویج، سازمان جهاد کشاورزی استان خراسان رضوی، مشهد، ایران

چکیده

خربزه خاتونی یکی از مهم‌ترین ارقام خربزه در استان خراسان رضوی است کهبیشترین سطح زیر کشت خربزه استان را شامل می‌شود. غیر یکنواختی و تنوع به دلیل دگرگشنی بالا (85 تا 95 درصد) و کشت در سال‌های طولانی و پراکندگی صفات در داخل جمعیت خربزه خاتونی و در نتیجه پایین بودن عملکرد محصول از مهم‌ترین مشکلات این جمعیت خربزه می‌باشد. برای بهبود صفات در این جمعیت از روش اصلاحی گزینش بوته به ردیف استفاده شد. با رسیدن میوه‌ها در سال اول (1378) ده درصد بوته‌های مطلوب از هر کرت انتخاب گردیدند. سلامت بوته و میوه، تعداد میوه در بوته مناسب، متوسط وزن میوه مطلوب، شکل و رنگ مناسب میوه و شیرینی میوه از شاخص‌های انتخاب بودند. میوه‌های انتخابی جداگانه بذر‌گیری و شماره‌گذاری شدند. در سال دوم (1379) نیمی از بذر هر کدام از شماره‌ها در انبار نگهداری و نیمی دیگر در یک ردیف به طول 20 متر کشت شدند تا علاوه بر بررسی صفات، با یکدیگر نیز مورد مقایسه قرار گیرند. پس از انتخاب شماره‌های برتر در پایان سال دوم، بذرآنها از انبار خارج و مخلوط گردید تا در سال بعد کشت شود. در سال سوم (1380) بذرها مشابه سال اول کشت شده و انتخاب بر اساس صفات مورد نظر صورت گرفت. در سال چهارم (1381) نیز مشابه سال دوم بذرها در یک ردیف کشت شدند و بذرهای ردیف‌های انتخابی در انبار مخلوط شدند. در پایان سال پنجم (1382) جمعیت اصلاح شده با جمعیت اولیه با استفاده از آزمون t مقایسه شد. روش انتخابی باعث بهبود صفات مانند متوسط وزن میوه (66/46 درصد)، تعداد میوه در بوته (45/45 درصد)، درصد قند (33/8 درصد) و عملکرد (60 درصد) شد. جمعیت‌های اصلاح شده خربزه خالص شده در یک آزمایش طی سال‌های 1386 تا 1390 با یکدیگر و نیز با جمعیت اولیه (مادری) مقایسه شدند. آزمایشات تحقیقی - ترویجی در سال 1391 نشان دادکه جمعیت اصلاح شده با میانگین عملکرد 45/27 تن نسبت به جمعیت محلی با عملکرد 14/20 تن در هکتار برتری بالایی دارد.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Khatooni 93, a New Melon Cultivar Suitable for cultivation in Temperate Warm Areas of Iran

نویسندگان [English]

  • AR. Sobhani 1
  • E. Bashteni 2
  • R. Rafezi 3
  • AR. Heidarpour 1
  • MA. Gharib 4
1 Seed and Plant Improvement Research Department, Khorasan Razavi Agricultural and Natural Resources Research and Education Center, AREEO, Mashhad, Iran
2 Seed and Plant Certification and Registration Institute, Agricultural Research, Education Iran
3 Vegetable Research Center, Horticultural Sciences Research Institute, Agricultural Research, Education and Extension Organization (ARREO), Karaj, Iran
4 Extension Management, Khorasan Razavi Jihad-e-Agricultural Organization, Mashhad, Iran
چکیده [English]

Khatooni melon is one of the most important cultivars in Khorasan Razavi province that is the largest area under cultivation of melons. Non-uniformity and variability due to high cross pollination (85% to 95%) and planting for many years and the distribution of traits in a population, lowered the yield in this population. In order to improve traits in populations, a plan to row method was used as selection breeding program. In the first year (1999) with fruit ripening, ten percent of desirable plants were selected in each plot. Selection characteristics were, plant health and fruit, number of suitable fruits per plant, desirable average fruit weight, shape and color of fruit and sweet fruit. Selected fruits and seeds were scrod separately. During second year, (2000), half of the selected seed were stored and the other half was planted in 20 meters rows for comparison of plants. After selecting superior scored plans at the end of the second year, seeds were taken out of stock and mixed for cultivation during following year. In the third year (2001) seeds were planted and were selected based on desired traits similar to the first year. In the fourth year (2002) like second year, seed were planted in the rows and chosen seeds were mixed in the warehouse. At the end of the fifth year (2003) for comparing the populations modified t-test was used. In this experiment the used method improved characteristics, such as average fruit weight (66/46%), the number of fruits per plant (45.45 percent), sugar content (33/8%) and yield (60%). Purified melon population was comprised to the initial population in one experiment during 2007 to 2011. Research-extension experiments during 2012 showed that the advanced population by producing about 45/27 ton ha-1 was superior to native population which produced about and 14/20 ton ha-1 yield.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Local population
  • Mass selection
  • melon
سبحانی ع‌ر، حمیدی ح (1393) مدیریت تولید و اصلاح خربزه. انتشارات تحقیقات آموزش کشاورزی و منابع طبیعی، 210 صفحه
 
 
عرشیی (1380) اصلاح ژنتیکی سبزیجات زراعی (ترجمه). چاپ اول. انتشارات جهاد دانشگاهی دانشگاه مشهد. 725 صفحه
 
 
فروتن م (1372) هندوانه، شناخت عوامل مؤثر در انتخاب و تولید آن. زیتون 116: 13-12
 
 
فیضیان ا (1383) جمع‌آوری ژرم‌پلاست‌های خربزه شمال و مرکز ایران و مطالعه تنوع ژنتیکی آنها توسط مارکرهای مورفولوژیکی و RADP. پایان نامه کارشناسی ارشد. دانشگاه تربیت مدرس. تهران. ایران
 
 
FAO (2013) Statistical databases. Available Online: http://www.fao.org
 
 
Kallo G. (1988) Vegetable breeding Vol. 1. CRC Press. 239 P
 
 
Nastari Nasrabadi H, Nemati H, Sobhani AR, Sharifi H, (2012) Study on morphologic variation of different Iranian melon cultivar. Afri. J. Agri. Res. 7 (18): 2764-2769