تناوب زراعی جایگزین آیش تابستانی در مناطق سرد کشور

نویسندگان

مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی زنجان

چکیده

به منظور تطبیق نتایج موفق حاصل از مطالعات انجام شده بر روی گیاهان علوفه‌ای یک ساله در
استان زنجان، با شرایط اقلیمی مناطق سرد کشور، دو گونه برتر انتخابی این گیاهان به اسامی خلر
(Lathyrus sativus L.) و ماشک معمولی (Vicia sativa L.) به مدت یک سال در 28 ناحیه از 11 استان کشور در شرایط کشت آیش تابستانی، از نظر عملکرد و کیفیت محصول مورد ارزیابی قرار گرفتند. در تجزیه واریانس داده‌های مناطق، بین میانگین عملکرد علوفه خشک و پروتئین خام خلر (33/5 و 31/1تن در هکتار) و ماشک (64/5 و 19/1 تن در هکتار) تفاوت معنی‌دار نبود. به دلیل بالا بودن غلظت نیتروژن در بافت اندام‌های هوایی خلر (‌93/3 گرم در صد گرم ماده خشک‌) میانگین عملکرد پروتئین خام این گونه 10 درصد بیشتر از ماشک معمولی به دست آمد. دامنه تغییرات ماده خشک و پروتئین خام خلر و ماشک در مناطق اجرای طرح به ترتیب 78/8-48/2، 16/2-61/0 و 73/11-76/1، 56/2-39/0 تن در هکتار بود. جمع‌بندی نتایج، توفیق کشت خلر و ماشک را به عنوان گیاهان جایگزین آیش تابستانی در مناطق سرد کشور مورد تأیید و توصیه قرارداد.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Alternative Summer Fallow Cropping Rotation in Cold Regions of Iran

نویسندگان [English]

  • Javad Lameii Harvani
  • Mohammad Reza Jahansooz
  • Mohammad Mehdi Kaboli
  • Aida Rahmani
  • Jamshid Sadeghi
  • Homa Damghani
  • Firooz Gholdoost
  • Mohammad Mousavi
  • Farzad Edalatian
  • Shapor Sohrabi
  • Safdar Jalali
  • Ebrahim Moloodi
  • Mehrdad Jamali
  • Jalal Cheragh Abnous
  • Mohammad Montazeri
Agricultural and Natural Resources Research Center of Zanjan, Iran.
چکیده [English]

In order to adapt the results of previous researches on annual forage legumes in Zanjan province to cold regions condition of Iran, yield and quality characters of two outstanding species namely grass pea (Lathyrus sativus L.) and common vetch (Vicia sativa L.) were evaluated in summer fallow cultivation condition for one year in 28 locations over 11 provinces of the country. In the variance analysis of regions, although no significant difference was observed between grass pea (5.33 and 1.31 t ha-1) and common vetch (5.64 and 1.19 t ha-1) in terms of average dry matter and crude protein yields. For the reason of higher nitrogen accumulation in the above ground organ tissues of grass pea (3.96 gr/100gr dry matter), the average crude protein yield of this species was 10% higher than common vetch. Range of average dry matter and protein yield was variable from 2.48 to 8/78 and 0.61 to 2.16 t ha-1 for grass pea and from 1.76 to 11.73 and 0.39 to 2.56 kg ha-1 for common vetch, respectively. In conclusion, planting of grass pea and common vetch was successfully confirmed as an alternative to summer fallow in cold regions of the country.

کلیدواژه‌ها [English]

  • common vetch
  • dry matter
  • Grass pea
  • and Nitrogen accumulation